Tuin zelf ontwerpen

wilt u zelf uw tuin gaan, ontwerpen, maak dan als eerste stap een inventarisatie van uw tuinwensen. Met een lijst van tuinonderdelen, de gewenste maten van elk onderdeel en de ligging op het perceel kunt u naar een basisplan toewerken. Basisonderdelen die waarschijnlijk op elke wensenlijst voor zullen komen zijn afscheidingen (schuttingen en hagen), een terras en paden. Extra onderdelen kunnen zijn een border of ander beplantingsvak, een pergola, een gazon, een vijver, een moestuin, een trap, een speelhoek en een plek voor kunst. Misschien wilt u wel een overdekt terras, een buitenkeuken, een kweekkas of een tuinhuisje. Ook als u het ontwerp laat maken is een duidelijke lijst van gewenste onderdelen heel prettig voor de tuinontwerper.

Elk tuinonderdeel heeft een bepaalde ruimte nodig en verlangt ook een bepaalde ligging, bijvoorbeeld wat betreft de afstand tot de woning of de verhouding tussen zon en schaduw. Om een goed beeld te krijgen van de juiste plek kunt u voor elk tuinonderdeel een stukje karton uitknippen (op schaal). Hier volgen enkele maten die u aan kunt houden voor belangrijke tuinonderdelen:

• Terras: 3 m2 per persoon
• Pad: 50 - 70 cm voor 1 persoon en 1,5 meter voor 2 personen
• Pergola: 2,5 tot 3 meter hoog, staanders 3 tot 5 meter uit elkaar
• Schutting of muur: 1 tot 1,8 meter hoog

Kijk bij de plaatsing van de onderdelen naar de ligging in zon of schaduw. Bepaal ook een logische ligging van de onderdelen ten opzichte van elkaar en van het huis. Het is bijvoorbeeld niet handig als u vanuit de keuken eerst om de vijver moet lopen om bij het terras te komen.

Een belangrijk punt bij het maken van een wensenlijst is de tijd die beschikbaar is voor het onderhoud. Is dat gemiddeld twee uur per week of twintig uur? Maakt u een zeer arbeidsintensief ontwerp en heeft u maar weinig tijd beschikbaar dan is een verwaarloosde tuin het eindresultaat. Wilt u een tuin van zo’n 800 vierkante meter met gazon, borders, vijver, kweekkastje, hagen, terrassen en paden echt goed onderhouden dan kost dat toch in het voorjaar en de zomer al snel zo’n 10 uur per week. Onderdelen die weinig onderhoud vragen zijn onder andere vakken met grote groepen heesters en bodembedekkers en halfverharding zoals grind.

Indeling van de ruimte

Een belangrijke tweede stap bij het maken van een tuinontwerp is het bepalen van de indeling van de ruimte. Begin met het maken van een plattegrond op schaal. Een duidelijke structuur van vlakken en lijnen zorgt voor rust in het ontwerp. Niveauverschillen laten de ruimte groter lijken en kunnen de grenzen aangeven van tuinkamers. Binnen de tuin kunt u coulissen maken, zodat niet alle tuinonderdelen in één keer te zien zijn. Gebruik hiervoor lage hagen of bijvoorbeeld een pergola. Het gaat dus eerst om de grote lijnen, dat is de basis van het ontwerp. Begin niet met details of met de beplanting, dat is van later zorg.

De verhouding tussen lijnen, vlakken, ruimte en massa maken of breken een tuinontwerp. Een evenwichtige compositie begint met een basisindeling op de plattegrond. Het is handig om geometrisch gevormde kartonnetjes op schaal te knippen, bijvoorbeeld van het terras, het gazon, de borders en de vijver. U kunt hiermee schuiven op de plattegrond. Ruim als het even kan ongeveer 2/3 van de oppervlakte in voor beplanting.

Juiste beplanting kiezen

Planten hebben zonlicht en water nodig om te kunnen groeien, met hun wortels nemen planten water, zuurstof en mineralen op uit de grond. Bij het kiezen van de planten voor uw tuin is het van belang om rekening te houden met deze eisen die planten aan hun omgeving stellen. Als u wilt dat een plant goed zal groeien in uw tuin dan is het aan te raden om rekening te houden met licht, vocht en bodem. Een roos groeit bijvoorbeeld beter in de volle zon, een Hosta juist in de schaduw en de gele lis in vochtige grond. Let bij het selecteren van planten daarom op de lichtbehoefte, de vochtbehoefte en de bodemwensen.

Licht

Om goed te kunnen groeien heeft een plant zonlicht nodig. Met behulp van de energie uit zonlicht kan een plant koolstofdioxide en water omzetten in glucose (met als bijproduct zuurstof). Dit proces heet fotosynthese en vindt plaats in de bladgroenkorrels. Er zijn planten die alleen in de volle zon goed zullen groeien, maar ook soorten die prima gedijen in de schaduw. Bij plantenbeschrijvingen staat aangegeven wat er nodig is voor een bepaalde soort. Volle zon in minstens vijf uur zon in de zomer, halfschaduw is 3-5 uur zon per dag in de zomer en schaduw is minder dan 3 uur zon per dag of langere tijd gefilterd licht.

Water

Een plant bestaat een groot deel uit water en moet via de wortels voldoende vocht uit de bodem op kunnen nemen. Er zijn soorten die een voorkeur hebben voor droge grond, maar ook soorten die juist van natte grond houden. Heel belangrijk is ook de stand van het grondwater. Staat het water hoog, bijvoorbeeld slechts 50 cm onder het grondoppervlak, dan zult u lang niet alle gewassen met succes kunnen kweken. Ideaal is het wanneer het grondwater 1 tot 2 meter onder het maaiveld staat.

Bodem

Tuinplanten groeien in de grond en het is dus begrijpelijk dat hun succes staat of valt met de kwaliteit van deze grond. Weliswaar zal een verkeerd geplaatste plant niet meteen dood gaan, kwijnen zal hij wel en op die manier krijgt u natuurlijk nooit een mooie, gezonde tuin. De grond moet een goede structuur hebben en voldoende voedingsstoffen bevatten.